Nagelwal ontsteking

Beschrijving:
Nagelwal ontsteking? Nagels zijn de dunne, doorzichtige hoornplaatjes die het uiteinde van vingers en tenen aan de bovenkant bedekken. Deze hoornplaatjes groeien vanuit de nagelbasis, liggen op het nagelbed en zijn omgeven door huid. De nagelwal, de huid rond de nagels, kan soms ontstoken raken (paronychia, ook wel omloop genoemd).

Verschijnselen:
De nagelwallen zijn bij paronychia rood, opgezet en pijnlijk. Soms is een druppel pus zichtbaar. De ontsteking zit meestal aan een kant van de nagel, maar kan zich uitbreiden rond de hele nagel. Als het nagelbed wordt aangetast, kan dit de nagel vervormen.

Oorzaak:
Nagelwalontsteking komt meestal door een infectie met bacteriën of een schimmel. Het kan ook optreden bij mensen met een huidaandoening als eczeem of psoriasis (zie de betreffende informatiebladen). Er zijn twee typen paronychia: acute paronychia, waarbij de infectie plotseling opkomt, en chronische paronychia, waarbij de infectie langer dan zes weken kan aanhouden.
Acute paronychia is dikwijls het gevolg van een bacteriële infectie, waaraan meestal een klein wondje is voorafgegaan. Zo'n infectie kan te wijten zijn aan onzorgvuldig omgaan met nagelknipper of schaar, peuteren aan de huid langs de randen van de nagel of een splinter tussen hoornplaatje en nagelbed. De infectie begint aan de zijkant van de nagel met plaatselijke roodheid, zwelling en pijn; aan de randen kan zich pus ophopen.
Chronische paronychia kan het gevolg zijn van een schimmelinfectie. Het komt veel voor bij mensen die voortdurend met hun handen in het water zitten. Meestal zijn de wijsvinger en de middelvinger van de rechterhand en de middelvinger van de linkerhand aangedaan. De huid aan weerskanten van het hoornplaatje wordt rood en gaat opzetten, waarbij de omliggende nagelriem verloren kan gaan. Bij een langdurige ontsteking kan de nagel niet meer op normale wijze verder groeien. Ook de kleur, de vorm en het oppervlak van de nagel kunnen veranderen. In het beginstadium is het hoornplaatje zelf niet aangetast. Later kunnen één of beide zijkanten van het plaatje vervormen of verkleuren. Het wordt dan geel, bruin of bijna zwart door de inwerking van de stoffen die de bacteriën langs de randen aanmaken.

Diagnose:
Nagelwalontsteking is meestal zo duidelijk dat de diagnose gesteld kan worden zonder nader onderzoek. Soms wordt schraapsel van de nagels onder een microscoop onderzocht of wordt het in een laboratorium op kweek gezet om te bepalen welke bacteriën of schimmels het betreft.

Behandeling:
In het beginstadium van acute paronychia worden natte kompressen op de nagels gelegd. Als er pus is gevormd, kan de nagelriem meestal eenvoudig van de nagelrand worden losgemaakt waarna de pus verschijnt. Dit kan meestal zonder verdoving en de pijn vermindert direct. Wordt hiermee te lang gewacht, dan kan het pus zich naar de nagelwortel verspreiden en deze onherstelbaar beschadigen. Bij kinderen is de nagelwortel bijzonder kwetsbaar: deze kan door een acute bacteriële infectie binnen 48 uur worden vernietigd. Bij kinderen kan daarom snelle behandeling met antibiotica nodig zijn. Bij chronische paronychia kunnen de verschijnselen afnemen door de handen goed droog te houden en geregeld een schimmeldodende zalf op de nagelranden aan te brengen. Bij hardnekkige schimmelinfecties is het soms nodig langdurig antischimmel-medicijnen te slikken.